Zapal ¦wiat³o Wolno¶ci. To nawi±zanie do gestu solidarno¶ci, który wobec Polaków ¿yj±cych w stanie wojennym, w wigiliê Bo¿ego Narodzenia 1981 r. wykona³y tysi±ce mieszkañców wolnego ¶wiata.
Wszyscy - 13 grudnia o godzinie 19.30 zapalmy w oknach symboliczne ¶wiat³a wolno¶ci – apeluje IPN.
W niedzielê 13 grudnia 1981 roku gen. Wojciech Jaruzelski w telewizyjnych wyst±pieniu poinformowa³ o ukonstytuowaniu siê Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Pañstwa stanu wojennego na terenie ca³ego kraju.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku milicja otoczy³a zak³ady pracy, a wokó³ Trójmiasta skoncentrowano znaczne si³y milicji i wojska. Rozpoczêto tak¿e realizacjê operacji „Jod³a”, w ramach której na podstawie przygotowanych wcze¶niej list, zatrzymano tysi±ce osób - g³ównie dzia³aczy „Solidarno¶ci” i innych organizacji walcz±cych z re¿imem komunistycznym.
Dosz³o do brutalnych akcji przeciwko Polakom. Podczas pacyfikacji (16 grudnia) kopalni „Wujek” zginê³o 9 górników, a 23 zosta³o rannych. Stan wojenny zosta³ zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a 22 lipca 1983 roku odwo³any.
>TU MOZESZ ZAPALIÆ WIRTUALNE ¦WIAT£O WOLNO¦CI
Wed³ug danych IPN podczas strajków i manifestacji (w okresie od 13 grudnia 1981 do 22 lipca 1983 roku) zabitych zosta³o, w wiêkszo¶ci od kul, 56 osób. Wielu zgonów nie wyja¶niono.
Kalendarium.
12 grudnia 1981 - godzina 23, przerwanie po³±czeñ telefonicznych i teleksowych. Oko³o pó³nocy przestaje nadawaæ radio i telewizja.
13 grudnia 1981 - Rada Pañstwa uchwala dekret o wprowadzeniu stanu wojennego.
Ukonstytuowanie siê Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Rozpoczêcie internowañ kilkunastu tysiêcy dzia³aczy Solidarno¶ci.
14 grudnia 1981 - pierwszy dzieñ roboczy stanu wojennego. W wielu zak³adach pracy rozpoczynaj± siê strajki. Wojsko otacza Stoczniê Gdañska.
15 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzêbiu, postrzelonych zostaje 4 górników.
16 grudnia 1981 - pacyfikacja Stoczni Gdañskiej, Huty im. Lenina, Wytwórni Sprzêtu Komunikacyjnego w Mielcu , w Trójmie¶cie walki uliczne - w³adze u¿ywaj± czo³gów i ¶mig³owców, w Katowicach oddzia³y ZOMO przeprowadzaj± atak na kopalniê "Wujek" - ginie 9 górników, 21 jest rannych.
17 grudnia 1981 - starcia z ZOMO na ulicach Gdañska. Zastrzelona zostaje jedna osoba, dwie zostaj± ranne. Demonstracje w Krakowie zostaj± rozbite przez ZOMO.
20 grudnia 1981 - koniec strajku w Porcie Gdañskim.
21 grudnia 1981 - Romuald Spasowski, ambasador PRL w Stanach Zjednoczonych prosi tam o azyl polityczny w zwi±zku ze stanem wojennym. Prasa PRL podaje, ¿e ambasador ostatnio "cierpia³ na stany depresji". S±d Wojskowy ska¿e go zaocznie na karê ¶mierci.
23 grudnia 1981 - pacyfikacja Huty Katowice. Prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan wprowadza sankcje gospodarcze wobec PRL (w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego).
24 grudnia 1981 - zniesienie na jedn± noc godziny milicyjnej (z okazji Wigilii).
28 grudnia 1981 - koniec ostatniego strajku okupacyjnego w kopalni "Piast".
28 grudnia 1981 - Zdzis³aw Rurarz, ambasador PRL w Japonii prosi o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. S±d Wojskowy ska¿e go zaocznie na karê ¶mierci.
6 stycznia 1982 - rozwi±zanie przez w³adze Niezale¿nego Zrzeszenia Studentów.
9 stycznia 1982 - prymas Józef Glemp spotka³ siê z Wojciechem Jaruzelskim. Wznowione zostaj± po³±czenia telefoniczne ambasad zachodnich z zagranic± oraz z ich placówkami na terenie Polski.
10 stycznia 1982 - przywrócenie po³±czeñ telefonicznych w miastach. Wszystkie rozmowy s± oficjalnie na pods³uchu, po nakrêceniu numeru odzywa siê w s³uchawce g³os mówi±cy: "rozmowa kontrolowana". £±czno¶æ miêdzymiastowa zostanie przywrócona 29 marca.
25 stycznia 1982 - Sejm uchwala ustawê o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego i zatwierdza dekret o stanie wojennym. Przeciw g³osuje tylko jeden pose³ (Romuald Bukowski z Gdañska).
1 lutego 1982 - podwy¿ka cen.
1 - 3 lutego - aresztowanie 9 osób oskar¿onych o zorganizowanie strajku w Wy¿szej Szkole Morskiej.
5 lutego 1982 - w ¦widniku na wezwanie w³adz tamtejszej podziemnej Solidarno¶ci odbywa siê pierwsza "manifestacja spacerowa". Polega³a ona na masowych spacerach w czasie nadawania Dziennika TV o 19.30. Wkrótce "manifestacje spacerowe" rozpoczn± siê w innych miastach.
8 lutego 1982 - wznowiono zawieszone wprowadzeniem stanu wojennego zajêcia na wszystkich wy¿szych uczelniach w kraju.
11 lutego 1982 - aby ukróciæ "manifestacje spacerowe" w ¦widniku (zobacz 5 lutego 1982) w³adze wprowadzaj± godzinê milicyjn± od 19.30.
16 lutego 1982 - pierwszy z protestów m³odzie¿y licealnej, tzw. przerw ciszy, w II Liceum Ogólnokszta³c±cym im. Stefana Batorego w Warszawie. Protest polega³ na powstrzymywaniu siê od rozmów w czasie przerw.
1 marca 1982 - gen. Czes³aw Kiszczak informuje, ¿e od 13 grudnia 1981 r. do 26 lutego 1982 r. internowano 6647 osób, dotychczas zwolniono 2552 osoby.
10 marca 1982 - Komisja Praw Cz³owieka ONZ uchwala rezolucjê domagaj±c± siê od sekretariatu ONZ przygotowania raportu na temat sytuacji w Polsce.
19 marca 1982 - rozwi±zanie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich; trawa weryfikacja dziennikarzy.
29 marca 1982 - przywrócenie miêdzymiastowej ³±czno¶æ telefoniczn± zawieszonej po wprowadzeniu stanu wojennego.
12 kwietnia 1982 - w Warszawie zostaje nadana pierwsza 5-minutowa audycja podziemnego Radia "Solidarno¶æ".
22 kwietnia 1982 - powstanie Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej Solidarno¶æ.
25 kwietnia 1982 - prymas Józef Glemp spotka³ siê z Wojciechem Jaruzelskim.
26 maja 1982 - aresztowanie ukrywaj±cego siê dzia³acza Solidarno¶ci Jana Naro¿niaka. Zostaje on postrzelony w czasie próby ucieczki.
7 czerwca 1982 - ranny Jan Naro¿niak zostaje "wykradziony" ze szpitala przez dzia³aczy podziemnej Solidarno¶ci. Milicja i SB poszukuje Naro¿niaka w ca³ym kraju jako szczególnie niebezpiecznego przestêpcê.
16 czerwca 1982 - przedstawiciele Francji i Norwegii w Miêdzynarodowej Organizacji Pracy sk³adaj± skargê na rz±d PRL, zarzucaj±c mu nieprzestrzeganie miêdzynarodowych ratyfikowanych konwencji.
1 maja 1982 - demonstracje i kontrpochody w wielu miastach Polski.
3 maja 1982 - ZOMO brutalnie rozbija wielotysiêczne manifestacje, m.in. w Gdañsku, Warszawie, Elbl±gu, Szczecinie, Krakowie i Toruniu. Liczne aresztowania.
21 lipca 1982 - w przededniu ¶wiêta narodowego, zwolniono z internowania ponad tysi±c osób, w tym wszystkie kobiety.
31 sierpnia 1982 - w rocznicê porozumieñ sierpniowych liczne demonstracje w ca³ym kraju. W Gdañsku od uderzenia petard± ginie jeden z demonstrantów. W Lubinie funkcjonariusze S³u¿by Bezpieczeñstwa zastrzelili trzy osoby, 11 zosta³o rannych. Jedna osoba na skutek pobicia zmar³a we Wroc³awiu.
8 pa¼dziernika 1982 - Sejm uchwala ustawê o zwi±zkach zawodowych - rozwi±zanie wszystkich zwi±zków zawodowych dzia³aj±cych do czasu wprowadzenia stanu wojennego.
9 pa¼dziernika 1982 - rz±d USA zawiesza wobec Polski klauzulê najwy¿szego uprzywilejowania w handlu.
13 pa¼dziernika 1982 - w czasie zamieszek w Nowej Hucie funkcjonariusz SB zastrzeli³ 20-letniego Bogdana Wosika.
10 listopada 1982 - Lech Wa³êsa zostaje zwolniony z internowania.
18 grudnia 1982 - Sejm uchwala ustawê o szczególnej regulacji prawnej w okresie zawieszenia stanu wojennego.
19 grudnia 1982 - Rada Pañstwa uchwala zawieszenie stanu wojennego od 31 grudnia 1982.
14 maja 1983 - na komisariacie na warszawskim Starym Mie¶cie milicjanci zamordowali maturzystê Grzegorza Przemyka, syna opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej. W³adze oskar¿aj± o pobicie za³ogê karetki pogotowia.
19 maja 1983 - pogrzeb Grzegorza Przemyka bêd±cy masow± demonstracj±. Dziewiêæ osób z Miêdzyzak³adowego Robotniczego Komitetu Solidarno¶æ zostaje skazanych na kary wiêzienia za dzia³alno¶æ zwi±zkow±.
22 lipca 1983 - zniesienie stanu wojennego po 586 dniach. Rozwi±zanie WRON. Og³oszenie amnestii dla wiê¼niów politycznych.
15 sierpnia 1986 r. - kolejna i ostatnia amnestia dla wszystkich wiê¼niów politycznych
4 czerwca 1989 - wybory do Sejmu i Senatu. Do Sejmu wybrano 33% a do Senatu 99% kandydatów Solidarno¶ci.